Dermatoskopia

Jest to oglądanie i ocena znamion barwnikowych (tzw. „pieprzyków”) przez dermatoskop (urządzenie ze światłem kołowo spolaryzowanym i powiększające 10x). Pozwala to na wykrycie subklinicznych postaci czerniaka. Należy w tym miejscu podkreślić, że wcześnie wykryty i wycięty chirurgicznie czerniak daje duże szanse na całkowite wyleczenie. Nie każde znamię barwnikowe jest niebezpieczne. Dermatoskopia pozwala określić, które znamiona są atypowe, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę, i które trzeba usunąć chirurgicznie.

Znamiona barwnikowe, popularnie zwane „pieprzykami”, należą do najczęściej występujących zmian skórnych u ludzi. Szacuje się, że przeciętny dorosły człowiek posiada około 20 znamion barwnikowych. Niewielki odsetek znamion obecny jest już w chwili narodzin, są to znamiona barwnikowe wrodzone. Większość pieprzyków pojawia się stopniowo, najczęściej i najwięcej zmian przybywa w okresie dojrzewania płciowego i we wczesnym wieku dorosłym. W późniejszym okresie tj. w siódmej i ósmej dekadzie życia, znamiona ulegają uwstecznianiu i mogą całkowicie zanikać. To, ile znamion ma każdy z nas, zależy przede wszystkim od dwóch rzeczy. Najważniejsze są predyspozycje genetyczne. Jeżeli rodzice mają dużo znamion, to duże prawdopodobieństwo, że dzieci odziedziczą tę cechę i też będą miały liczne pieprzyki. Drugi czynnik, to wpływ promieniowania słonecznego. Szczególnie niebezpieczne jest okazyjne i intensywne opalanie prowadzące do oparzeń słonecznych. Dlatego tak ważna jest ochrona skóry przed promieniowaniem ultrafioletowym poprzez stosowanie kremów z filtrami UV. Należy też unikać korzystania z solariów. Znamiona barwnikowe mogą przybierać różne formy i kształty. Zazwyczaj jest to płaska lub wypukła brązowa plamka na skórze o średnicy kilku milimetrów. W ciągu całego życia znamiona ulegają stopniowej transformacji. U dzieci i młodzieży znamiona powoli powiększają się wraz ze wzrostem , pojawiają się nowe, a stare mogą przybierać kształt wypukły.

Co powinno nas zaniepokoić? Jeżeli w ciągu kilku miesięcy pieprzyk zmienia kształt, kolor, wielkość. Trzeba zwrócić szczególną uwagę, gdy znamię ma średnicę powyżej 6-8 mm, ma nieregularne, niewyraźnie zarysowane brzegi , niejednorodne zabarwienie lub jest bardzo ciemno wybarwione. W wieku dorosłym niepokojące jest też pojawienie się nagle nowego, mocno ciemnego pieprzyka. Może to świadczyć o przemianie znamienia w nowotwór złośliwy skóry, zwany czerniakiem.